Yumurtalık Kisti Nedir?
Çoğu kadın yumurtalıklarda en az bir kist görür ve bu ağrısız olmanın yanı sıra hiçbir belirtiye sahip olmaz ve rutin bir pelvik muayene sırasında keşfedilir. Yumurtalık kistinin belirtileri arasında bulantı, kusma, şişkinlik, ağrılı bağırsak hareketleri ve ilişki sırasında ağrı yer almaktadır. Nadiren de olsa, yumurtalık kisti ciddi sorunlara neden olabilir. Bu nedenle doktorunuz tarafından kontrol edilmesi önerilir. Hamilelik belirtileri olarak hazırladığımız rehberde yumurtalık kistini en geniş haliyle ele alacağız.
Yumurtalıklar kadın üreme sisteminin bir parçasıdır. Uterusun her iki tarafındaki alt karında bulunurlar. Kadınların yumurta üreten iki yumurtalığın yanı sıra östrojen ve progesteron hormonuna sahiptir. Bazen yumurtalıklardan birinde kist adı verilen sıvı dolu bir kese gelişir. Birçok kadın, yaşamı boyunca en az bir kist geliştirecektir. Çoğu durumda, kistler ağrısızdır ve semptomlara neden olmaz.
Yumurtalık Kistleri Türleri Nelerdir?
Tip 1
Dermoid kistler ve endometrioma kistleri gibi çeşitli yumurtalık kistleri türleri vardır. Bununla birlikte, fonksiyonel kistler en yaygın olan tiplerdir. Fonksiyonel kistlerin iki tipi arasında follikül ve korpus luteum kistleri bulunur.
Folikül kisti
Bir kadının adet döngüsü sırasında bir yumurta bir folikül adı verilen kese içinde büyür. Bu kese, yumurtalıkların içinde bulunur. Çoğu durumda, bu folikül veya kese açılır ve bir yumurta bırakır. Folikül açık olmazsa folikül içindeki sıvı yumurtalıkta bir kist oluşturabilir.
Korpus Luteum Kisti
Folikül kese tipik olarak bir yumurta bıraktıktan sonra erir. Fakat eğer kese çözülmezse ve folikülün açılmasını engellerse, kese içinde ek sıvı gelişebilir ve bu sıvı birikimi bir korpus luteum kistine neden olur.
Diğer yumurtalık kistleri türleri arasında şunlar bulunur;
Dermoid kistler: Yumurtalıklarda saç, yağ ve diğer dokuları içeren kesecik benzeri büyümeler
Kistadenomlar: Yumurtalıkların dış yüzeyinde gelişebilen kanserli olmayan bezeler
Endometriomlar: Normalde rahim içinde gelişen dokular uterus dışına çıkabilir ve yumurtalıklara yapışarak kist oluşturabilir.
Bazı kadınlar polikistik over sendromu adı verilen bir durum geliştirir. Bu durum, yumurtalıkların çok sayıda küçük kist içerdiği anlamına gelir. Bu, yumurtalıkların büyümesine neden olabilir ve eğer tedavi edilmezse, polikistik yumurtalıklar kısırlığa neden olabilir.
Yumurtalık Kisti Belirtileri
Yumurtalık kistleri çoğu zaman herhangi bir belirti oluşturmazlar. Bununla birlikte, kist büyüdükçe belirtiler ortaya çıkabilir. Belirtiler aşağıdaki durumlarda hissedilebilir:
- Karın şişkinliği
- Ağrılı barsak hareketleri
- Menstruel siklüs öncesi veya sırasında pelvik ağrı
- Ağrılı cinsel ilişki
- Bel veya sırt ağrısı
- Göğüslerde hassasiyet
- Mide bulantısı ve kusma
Bir yumurtalık kistinin acil tıbbi yardım gerektiren şiddetli belirtileri ise şunları içerir;
- Şiddetli veya keskin pelvik ağrı
- Ateş
- Baygınlık veya baş dönmesi
- Hızlı nefes alma
Bu belirtiler, rüptüre bir kist veya bir yumurtalık burulumu gösterebilir. Her iki komplikasyon erken tedavi edilmezse ciddi sonuçlar doğurabilir.
Yumurtalık Kisti Tedavisi
Kist kendi kendine yok olmazsa ya da büyürse kisti küçültmek veya çıkarmak için doktorunuz öneride bulunacaktır.
Doğum kontrol hapları
Tekrarlayan yumurtalık kistleriniz varsa, doktorunuz ovulasyonu durdurmak ve yeni kistlerin gelişimini önlemek için oral kontraseptifler verebilir. Oral kontraseptifler yumurtalık kanseri riskinizi azaltabilir. Postmenopozal kadınlarda yumurtalık kanseri riski daha yüksektir.
Laparoskopi
Kistiniz küçükse ve bir görüntüleme testinden kaynaklanan kanseri ekarte ederseniz, doktorunuz cerrahi olarak kisti çıkarmak için laparoskopi uygulayabilir. Prosedür doktorunuzun göbeğinize yakın küçük bir kesik açmasının ardından kisti çıkarmak için karnınıza küçük bir alet yerleştirilmesini içerir.
Laparotomi
Büyük bir kistiniz varsa, doktorunuz kisti ameliyatla karnınızdaki geniş bir kesikten çıkarabilir. Hemen bir biyopsi yapılır ve kistin kanserli olduğunu tespit ettikleri takdirde yumurtalıklarınızı ve rahiminizi çıkarmak için histerektomi uygulanır.
