Seydi Ali Reis 1498 tarihinde İstanbul Galata’da doğup 1562 yılında İstanbul’da vefat etmiştir. Ali Reis İstanbul’un fethinden sonra Sinop’u mesken tutmuş olan denizci bir ailenin çocuğuydu. Hem dedesi hem de babası tersane kethüdası olarak görev yapmıştı.
Ali Reis 1522 yılında Barbaros Hayrettin Paşa ile beraber birçok deniz seferine çıktı. Bu sayede Akdeniz Bölgesi’ne çok iyi öğrenme fırsatı buldu. Kendisinin ismi Preveze Savaşı’ndan sonra duyulmaya başlandı. Çünkü Trablusgarp’ın fethi ile biten harekâtta hem kaptan-ı derya olan Sinan Paşa hem de Turgut Reis ile çalışma imkânı buldu.
Seydi Ali Reis 34 parçalık Portekiz donanması ile güney Arabistan sahillerinde çarpıştı. Bu karşılaşmada fırtınaya ve şiddetli düşman taarruzuna rağmen Demen Kalesi’nin önlerine kadar gelmeyi başardı. Burada elinde kalan 6 adet gemi ile birlikte Ahmedabat’a kadar gitti. Süveyş’i geçemeyeceğini anlayınca gemileri ve bu gemilerin mühimmatını satıp parasının İstanbul’a gönderdi. 1557 yılında ise İstanbul’a geri dönerek Diyarbakır Tımar Defterdarı olarak tayin edildi.
“Şeydi Ali Reis” Edebiyatımız ve Bilim Dünyamızdaki Yeri
Seydi Ali Reis bir asker olmasına rağmen hem edebiyatımız için hem de bilim dünyamız için büyük öneme taşıyan bir isimdir. Çünkü o hayatını sadece bir asker veya komutan olarak geçirmemiş ve farklı ilim dallarını da ilgi duymuştur.
Ali Reis farklı ilimlere duyduğu merak sayesinde çeşitli dersler almış ve birikimlerini kitaplaştırmıştır. Özellikle gökbilimlerine ve matematiğe ilgi duyup bu alanda birbirinden kıymetli eserler vermiştir. Ayrıca Ali Reis birçok diyarı gezmesi ve bu diyarlarda karşılaştığı değişik ve ilginç olayları, ziyaret edilen türbeleri ve çekilen zorluklar ve görülen şehirleri yazması ile de gezi edebiyatımıza önemli bir eser kazandırmıştır.
“Seydi Ali Reis” Eserleri
Mir’at ül’ Memalik (Şeydi Ali Reis’in Hindistan’dan Bağdad’a dönüşünde, görülen şehirleri, karşılaşılan değişik ve ilginç olayları, ziyaret edilen türbeleri ve çekilen zorlukları kaleme almış olduğu bir eserdir.) Hulast’el- Hay’a, Kitab Al-Muhit Fi İlm’al-Eflak Va’l Abhur, -Mirat’ı Kainat (Gök cisimlerinden bahsettiği çok mühim bir eserdir.)
