1906 Adapazarı doğumlu Sait Faik Abasıyanık, en önemli hikayecilerimiz arasındadır. Yükseköğrenimine İstanbul’ da başlasa da İsviçre’ de Ekonomi dalında eğitim almak için yurdu terk etti. Ancak yurtdışından eğitimini tamamlamadan dönerek bir süre Türkçe öğretmenliği yaptı. İlk hikayeleri lise yıllarında dönemin mecmualarında yayımlanmaya başlayan Sait Faik Abasıyanık, insanı tüm tabiatı ve ruhi özellikleri ile sade bir dil kullanarak başarıyla işlemiş, konularını gündelik hayattan almıştır.
1953 yılında ilk baskısını yapan Kayıp Aranıyor bir Sait Faik romanıdır. Roman kahramanlarının psikolojik tahlillerinin başarı ile yapıldığı roman, Sait Faik’ in insan psikolojisini çok güçlü olarak işlediği eserleri arasındadır. Nevin adlı roman kahramanının çevresinde gelişen olaylar yoluyla bir insanın kişilik karmaşasını, mutluluğu arayışını samimi bir dille işlemektedir.
Kayıp Aranıyor Romanı Özeti
Giriş Bölümü: Romanın giriş bölümünde bir İstanbul Vapuru tasvir edilerek, vapur yolcularından balıkçı Cemal ve emekli konsolos kızı Nevin’ in aralarındaki arkadaşlık anlatılır. Bu durum hikayesinde roman kahramanımız Nevin’ le tanışırız.
Nevin, rahat bir çocukluk ve gençlik dönemi geçirmiştir. Ruh dünyası karışık, sürekli depresif bir ruh halinde, ancak hayata yönelik umutları olan bir insandır. Çevresinde kendisi hakkında dedikodular yapılsa da bunlara kulak asmamakta, iç dünyasının karışıklığını dışarıya dik başlılık olarak yansıtmaktadır. Okumuş yazmış, hatta Avrupa’ da eğitim gördüğü için, birkaç yabancı dile hakim bir konsolos kızıdır. Ailesi ile İstanbul’ da yaşarken Ankara’ ya gelin gitmiştir.
Ancak eşi Özdemir’ de istediği ilgiyi bulamamak onu evlilik hayatından soğutmuş bu esnada Camal’ e yakınlaşmıştır. Mutsuz evliliğini bitirme kararı alarak babası ve annesi Fazıla Hanımla yaşamaya başlamıştır. Bu dönemde balıkçı Cemalle mutluluğu yakalamaya çalışsa da ilişkilerinde bir gelecek göremeyince ondan ayrılır.
Gelişme ve Sonuç Bölümü: Romanın gelişme bölümü ruh dünyası karışık bir bayan olan Nevin, boşanma işlemleri için Ankara’ ya gitmiştir. Oradan babasına bir mektup yazarak, ruh dünyasını anlatır. Bir daha İstanbul’ a dönmemek istediğini herhangi bir yere gideceğini belirterek 12 Nisan 1948’ de ortadan kaybolur. O günden sonra gazetelerde babasının verdiği ‘ Kayıp Aranıyor’ ilanı zaman zaman yayımlanır.
Kitabın Ana Fikri
İnsan hiç kimseye, hiç bir söze önem vermeden hakkında söylenenlere kafa tutarak dolaşmamalıdır. Bu ukalâlık ve kendini beğenmişliğin bir göstergesidir.
Kitaptaki Olayların ve Şahısların Değerlendirilmesi
Nevin hayatı çalkantılarla dolu, çok acı çeken fakat her zaman içinde huzura kavuşma ümidi olan birisidir. Nevin’in kocası Özdemir, karısını bir eşten çok bir eşya olarak gören bir kişidir. Balıkçı Cemal saf, kalbi temiz ,Nevin’in ilk başlarda kendisinde saadeti aradığı insandır.
Kitap Hakkında Şahsi Görüşler
Kitap Nevin’in huzuru bulmadaki geçtiği yolları çok güzel bir şekilde tasvir ediyor. Nevin ‘in çektiği ızdırap ancak bu kadar akıcı anlatılabilirdi.
Kitabın Yazarı Hakkında Bilgi
Sait Faik ABASIYANIK Cumhuriyet devri hikayecilerinden
Doğum/Ölüm:23 Kasım 1906-11 Mayıs 1954 Doğum Yeri: Adapazarı
İlkokulu Adapazarı’nda okudu, onuncu sınıfa kadar İstanbul Erkek Lisesi’ndeki orta öğrenimini Bursa’da tamamladı (1928). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ne yazıldıysa da çok geçmeden İsviçre’ye ekonomi öğrenmeye gitti (1931). Lozan’da iki hafta durabildi, Fransa’ya geçerek Grenoble kentinde başladı üniversiteye, 1935’te öğrenimini bırakıp yurda döndü. Kısa bir süre bir azınlık okulunda Türkçe öğretmenliği, zahire ticareti ve bir ay kadar da (Mayıs 1942) Haber gazetesinde adliye muhabirliği işlerinde çalıştı. Babasının geliriyle geçindi, Burgaz Adası’ndaki köşklerinde annesiyle birlikte yaşadı. Bu köşk 1964 Mayıs’ından beri Sait Faik Müzesi’dir.
İstanbul’da lise sıralarında şiirler kaleme alan (1925-1928) Sait Faik, ilk hikayelerini (İpekli Mendil, Zemberek, vb.) Bursa’da yine lise öğrencisi iken yazmıştı (1925), basılan ilk yazısı Uçurtmalar İstanbul’da Milliyet gazetesinde çıktı (9 Aralık 1929), şöhretini sağlayan ilk hikayeleri Varlık dergisinde yayımlandı(15Nisan1934…)
Hikayelerinde konu ve olaydan çok, şiire ve etkiye en uygun zaman parçaları üzerinde durmasını seven, bu dramatik anları incelemekte büyük başarı gösteren Sait Faik, bir İstanbul hikayecisi idi. Kaderlerine eğildiği, düşüren, düşürülmüş insanlarda çok kere kendi sıkıntı ve avareliklerinin dramını yaşadı. Çalışkan, işinde gücünde insanlar gördükçe, şehirden, kalabalıklardan sevinç duydu; kötülüklerle karşılaştıkça kırlara, kıyılara, sakin tenha adalara (Burgaz, Hayırsız Adalar), balıkçılara sığındı.
Ada ve deniz hikayelerinde kahraman sayısı az ve belli, şehir hikayelerinde ise dikkatini dağıtacak kadar bol ve çeşitlidir. Sait Faik, yığınlar içindeki gizli dramları bulup çıkardığı gibi tabiat senfonisini de derinlere işleyen bir ustalıkla yaşatmasını bildi. İnsanları, kırları, denizi, tabiat köşeleri ve hayvanlarıyla, yaşamayı bölünmez bir bütün olarak gördü. Kalemini güzelliklerin hakkını aramak, vermek, göstermek uğrunda kullandı.
Yirmi yıllık sanat hayatında bize Medar-ı Maişet Motoru (1944; 2.b. Birtakım İnsanlar adıyla, 1952) ve Kayıp Aranıyor (1953) adlarında iki roman, Şimdi Sevişme Vakti (1953) adlı bir de şiir kitabı bırakmış olan Sait Faik’in hikayeleri, şu on üç kitapta toplandı: Semaver (1936), Sarnıç (1939), Şahmerdan (1940), Lüzumsuz Adam (1948), Mahalle Kavgası (1950), Havada Bulut (1951), Kumpanya (1951), Havuz Başı (1952), Son Kuşlar (1952), Alemdağ’da Var Bir Yılan (1954), Az Şekerli (1954), Tüneldeki Çocuk (1955), Mahkeme Kapısı (1956),
Son kitabında mahkeme röportajları toplanmışsa da taşıdıkları hava bakımından bunlara da hikaye diyebiliriz, sondan önceki iki kitabında da röportajlarına rastlanır.
Sait Faik’in evvelce 16 kitap tutmuş hikaye, röportaj ve şiirlerinin Muzaffer Uyguner’ce derlenen son toplu basımı Bilgi Yayınları’ndadır: 1. cilt Semaver/Sarnıç (1970), 2. cilt Şahmerdan/Lüzumsuz Adam (1970), 3. cilt Medar-ı Maişet Motoru (1970), 4. cilt Mahalle Kavgası/Havada Bulut (1970), 5. cilt Kumpanya/Kayıp Aranıyor (1970), 6. cilt Havuz Başı/Son Kuşlar (1970), 7. cilt Alemdağda Var Bir Yılan/Az Şekerli (1970), 8. cilt Tüneldeki Çocuk/Mahkeme Kapısı (1970), 9. cilt Balıkçının Ölümü-Yaşasın Edebiyat (1977, yazılar), 10. cilt Açık Hava Oteli (1980, konuşmalar, mektuplar), 11. cilt Müthiş Bir Tren (1981, öykü), 12. cilt Yaşamak Hırsı (1982, G. Simenon’dan çeviri roman), 13. cilt Şimdi Sevişme Vakti (1986, şiirler), 14. cilt Sevgiliye Mektup (1987, hikayeler, yazılar, mektuplar, konuşmalar), 15. cilt Bitmemiş Senfoni ve Sait Faik Kaynakçası (1989).
1953 Mayıs’ında ABD’deki milletlerarası Mark Twain Derneği, modern edebiyata hizmetlerinden dolayı Sait Faik’i şeref üyeliğine seçmişti.
Yazar üzerine yazılmış 18 kitabın tam listesi Perihan Ergun’un derlediği Sait Faik 90 Yaşında (1996) adlı kitaptadır.