Boğazın alt tarafında bulunan tiroid bezinin genişlemesine ‘guatr’ denilir. Tiroid bezinin salgıladığı hormonlar sindirim sisteminden kaslarımızın işleyişinde kadar vücudumuzun pek çok işlevi üzerinde etkilidir. Tiroid hormonlarının üretilmesi içinse, tiroid bezinin iyota ihtiyacı vardır ve iyot eksikliği başta olmak üzere çeşitli faktörler tiroid bezini etkiler ve normal olmayan bir şekilde genişlemesine neden olur.
Guatrın neden kaynaklandığının tespit edilmesi tedavi için önemli bir adımdır. Bu nedenle ilk olarak bir doktora görünmeniz ve durumunuz ile ilgili detaylı bilgi edinmeniz gerekir. Ardından yine doktorunuza danışarak, bitkilerin yardımıyla guatr şikayetlerini en aza indirmeyi deneyebilirsiniz.
Gece Çuha Çiçeği Yağı
Tiroidin sağlıklı ve normal bir biçimde çalışması konusunda esansiyel yağ asitlerinin faydası dokunabilir. Vücut için elzem olan ancak vücudun kendisinin üretmediği, dışarıdan alınması gereken yağ asitlerine ‘esansiyel’ yağ asitleri denir. Bu yağ asitlerinden biri de ‘gamma-lionelik‘ adında, gece çuha çiçeği yağında bol miktarda bulunan bir yağ asididir. Bu yağ asidi özellikle eklem iltihabı gibi iltihaplanma içeren hastalıklar üzerinde etkisini gösterir. Guatr söz konusu olduğunda ise, gece çuha çiçeğindeki gamma-linoelik asidin tiroidin normal işlemesine ve hormon üretimini arttırmaya yardımcı olacağı düşünülür.
Burada gece çuha çiçeği olarak belirttiğimiz bitkinin Latince adı ‘Oenothera biennis‘ ve İngilizcesi ‘evening primrose‘ olarak bilinir. Ancak Türkçe’ye geldiği zaman bitki adlarının yörelere veya farklı kaynaklara göre çeşitlilik gösterdiğine sık rastlıyoruz. Biz burada gece çuha çiçeği ismini kullandık ancak aynı bitkinin eşek otu ya da akşamsefası olarak adlandırıldığına da şahit olabilirsiniz. Bu durumda en iyisi, bitkinin Latince veya İngilizce isminin doğrulamasını yaparak bitkisel ürün satın almanızdır. Piyasadaki çoğu ürün ambalajında bitkinin İngilizce ismi de yer almaktadır.
Deniz Yosunu
Guatr iyot yetersizliğinden kaynaklanıyorsa, iyot bakımından zengin olan deniz yosunu (İngilizcesi: bladderwrack, seaweed, kelp) gibi bitkiler tiroidin normal şekilde çalışarak guatr hastalığının önlenmesinde ve metabolizmanın hızlandırılmasında faydalı olur. Metabolizmayı hızlandırıcı özelliği sayesinde bu bitki, obezite veya selülit tedavisi için de önerilir. Deniz yosunu ürünleri kapsül, tablet veya çay şeklinde satılmaktadır. Japon mutfağını seviyorsanız, sushi sayesinde yosunu da beslenmenize katmış olursunuz.
Ancak deniz yosunu, içinde büyüdüğü sular nedeniyle, zehirli ağır metaller
içerebilir. Bu nedenle özellikle tabletlerin kullanım şekli ve dozaj
için mutlaka bir sağlık uzmanına danışmanız tavsiye edilir. Ayrıca iyot
takviyesi almadan önce guatrın iyot eksikliğinden kaynaklandığının
mutlaka belirlenmiş olması gerekir. Aksi takdirde iyot fazlalığı da
tiroit hormonlarının üretimini olumsuz
etkileyecektir.
Zeytinyağı
Tüm tiroid hastalarının beslenmelerine özen göstermeleri önemlidir. Tavsiye edilen ya da beslenmeden çıkarılacak yiyecek türleri, hangi tür tiroid hastalığınızın olduğuna bağlı olarak değişse de, genel olarak tiroid hastalıklarında bitkisel yağlar dışındaki yağlardan uzak durulması tavsiye edilir. Zeytinyağı Omega-3 asitleri bakımından zengin, bağışılık sistemini güçlendiren ve iltihaplanmayı azaltan bir yağdır. Ayrıca tiroid bezine sağlık katan E vitaminini de içerir. Guatr hastaları beslenmelerinden donmuş yağları çıkarıp sızma zeytinyağı tüketmeyi tercih etmelidirler.
Sarımsak
Bazılarımız sarımsak olmadan hiçbir yemeğin tadını alamaz ama bazılarımız da kokusuna dayanamaz, uzak durur. Yemekleri tatlandıran bir bitki olmasının dışında sarımsağın aslında pek çok faydası vardır ve eğer kokusunu göz ardı edebiliyorsanız, guatr sorununuz olsun olmasın mutlaka beslenmenize eklemeniz önerilir. Guatr konusunda ise sarımsağın büyüyen tiroid bezi nedeniyle boğazda oluşan şişliği indirdiği bilinir. Haftada üç kez sarımsak yemek guatr gelişimini durdurabilir.
Guatra İyi Gelen Diğer Bitkiler
Maydanoz
Maydanoz soframızda özellikle salatalar aracılığıyla bolca bulunan bir bitkidir. Maydanozun bir mineral ve vitamin deposu oluşu, bu bitkiyi sadece salataya koymakla yetinmeyip demet halinde sofraya koymayı gerektirecek kadar çoktur. Demir, potasyum, C vitamini, A vitamini ve kalsiyum bakımından zengin bir bitki olan maydanoz tiroid hastalarının faydalanabileceği bitkiler arasındadır. Antioksidan özelliği sayesinde maydanoz, vücutta hücre yenilenmesi ve hastalıkların oluşumunun engellenmesi açısından destek sağlar.
Ay Çekirdeği
Çinko ve selenyum tiroid bezinin düzgün bir şekilde çalışması açısından vücudumuza gereklidir. Hormon üretiminde ya da bu hormonların vücut tarafından kullanılmasında aksaklıklar olduğunda bu durum guatr gibi tiroid hastalıklarına yol açar. Bu mineraller ise hormon üretimini ve kandaki hormon miktarını dengelemeye yardımcı olurlar. Ay çekirdeği ise hem selenyum hem de çinko içerir. Üstelik ucuz bir ürün olduğu kadar yemesi de zevklidir. Ancak çekirdeği elinize aldığınızda bırakması ne kadar zordur unutmayın ve aşırıya kaçmamaya çalışın. Örneğin selenyumun fazlası hormonlar üzerinde ters etki yapar.
Önlemler ve Uyarılar: Tablet şeklinde kullanılan bitkisel takviyeleri mutlaka doktorunuza danışarak almanız gerekir. Bu bitkisel ürünlerin faydaları kadar yan etkileri de vardır ve sizin sağlık bilgilerinize uygun, doğru ürünü, doğru şekilde kullanabilmeniz ancak bir profesyonel tavsiyesi ile mümkün olabilir. Reçetesiz satıldığı ya da bitkisel olduğu gerekçesiyle, kendi kendinize ya da ürün reklamlarından etkilenerek ilaç kullanmanız doğru değildir. Sağlığınızı düzeltmek adına daha kötü sonuçlarla karşılaşabilirsiniz.
