Futbol başta Güney Amerika ve Avrupa ülkeleri olmak üzere bütün Dünya’da en sevilen spor dalıdır. İngilizce foot (ayak) ve ball (top) kelimelerinin birleşiminden oluşan bu oyun 11 kişi tarafından farklı kurallara bağlı olarak büyük, küçük demeden herkes tarafından oynanmaktadır. Bu yazımızı futbol nasıl oynanır diyen ve futbol oyununu tüm kurallarıyla öğrenmek isteyen kişiler için hazırladık.
Futbol Oyununun Amacı
Futbolda 11 kişiden oluşan iki takım karşılıklı olarak 90 dakika boyunca birbirlerinin kalesine kesinlikle elleri kullanmadan gol atmaya çalışırlar. Sadece kaleci denen oyuncu rakip takımın gol atmaması için ellerini kullanabilir. Oyuncular kafa atarak da gol atabilirler. 90 dakikalık süre 45 dakikalık iki devrede oynanır. Bu iki devre arasında 15 dakikalık bir dinlenme arası verilir. Ayrıca oyun içinde çeşitli sebeplerle yaşanan duraklama süreleri 4.hakem tarafından belirlenip her devrenin ardından uzatma olarak eklenir.
Futbol Oyuncuları ve Hakemler;
Oyuncuların her biri kendi takımlarının renginde formalar giyerler ve her oyuncunun farklı bir forma numarası vardır. Sadece kaleciler rahat fark edilmeleri amacıyla takım formasından farklı renkte forma giyerler. Her maçta 1 orta, 2 yan ve 1 gözlemci olmak üzere 4 adet hakem bulunur. Orta hakem oyunu yöneten asıl hakemdir. Yan hakemler ise saha kenarında ofsayt, faul, elle oynama, gol olup olmadığı gibi konularda orta hakeme yardımcı olurlar.
Futbol Saha Uzunlukları;
Futbol sahalarının uzunluğu normalde 90-120 metre genişliği ise 45-90 metre arasındadır. Fakat uluslararası oynanan maçlarda uzunluk 110-120 metre arasında olup. Genişlik 65-75 metre arasında belirlenmektedir.
Kenardaki çizgilerden uzun olanına taç çizgisi kısa olanına kale çizgisi ve ortada olana ve sahayı iki parçaya bölen çizgiye ise orta çizgisi denir. Orta çizgini tam ortasından 9,15 metre yarıçapında bir çember geçer ve bu çembere santra yuvarlağı denilmektedir.
Kalenin iki direği arasında bulunan mesafe 7,32 metre olup üst direğin yüksekliği ise 2,44 metredir. Futbol topunun çevresi 68-70 cm olup ağırlığı 410-450 gram arasında değişmektedir.
Kalenin önünde kale çizgisiyle birleşmiş şekilde 40,32 x 16,50 boyutunda bir ceza sahası bulunmaktadır. Ceza sahasının içinde bulunan 18,32 x 5,50 boyutundaki alan ise altıpas olarak bilinir.
Temel Futbol Kuralları;
Oyuncular kendi alanlarına dağılırlar ve santra yuvarlağında ilk vuruşla maç başlamış olur. Maç sırasında oyunculardan biri karşı takımın oyuncusuna sert müdahalede bulunduğu zaman bu durum faul olur.
Faul duruma göre hakem tarafından sarı kart veya kırmızı kart ile cezalandırılabilir. 2 sefer sarı kart alan oyuncu veya bir sefer kırmızı kart alan oyuncu oyundan uzaklaştırılır ve takım bir kişi eksik şekilde oyuna devam eder. Ceza alanı içerisinde foul yapıldığı zaman veya kaleci dışında biri topa elle müdahale ettiğinde bu durum penaltı olarak cezalandırılır.
Penaltı kale çizgisinden 11 metre mesafeden atılır ve penaltıyı kullanan oyuncunun ayağı topa değmeden kaleci ileri çıkamaz. Yapılan faul şiddetli değilse veya kasıtlı olarak yapılmamış ise bu durum hakem kart cezası yerine serbest vuruş kararı verebilir. Serbest vuruş kullanılırken rakip takımın oyuncuları vuruşu yapacak oyuncudan en az 9,15 metre uzakta bulunmak zorundadırlar.
Faul dışında bir başka ceza vuruşu ise ofsayt olarak bilinir. Bir oyuncu karşı takımın sahasında hücuma geçtiğinde top ayağına değdiği anda kendisi ile kaleci arasında rakip takımdan başka bir oyuncu yoksa bu durumda ofsayt cezası alır. Oyun sırasında bir oyuncu topu aut çizgilerin dışına yollarsa bu durum aut olarak kabul edilir ve top kaleciye verilerek oyun devam ettirilir. Top saha kenarındaki çizgilerin dışına bir oyuncu tarafından yollanırsa ise bu duruma taç denir. Taç atışı rakip takımın oyuncusu tarafından elle yapılır.
Oyunculardan biri kaleye hücum ederken top rakip takımın oyuncusuna çarpar ve aut çizgisinin dışına çıkarsa bu durum korner olarak isimlendirilir. Korner hücum yapan takım tarafından kullanılır ve kornerde de taçda olduğu gibi ofsayt geçersizdir. Korner kullanımına köşe vuruşu da denilmektedir.
