Evliya Çelebi Kimdir?

evliya çelebi
Evliya Çelebi

Evliya Çelebi, 25 Mart 1611 yılında İstanbul’un Unkapanı semtinde dünyaya geldi. Babası saraya yakın bir isim olan birçok padişahın kuyumcubaşılığını yapmış ve aynı zamanda seferlere katılmış olan Derviş Mehmet Zilli’dir. Bu aile, İstanbul’da yaşamış olup buraya da Kütahya’dan gelmişlerdir.

Evliya Çelebi, çocukluğunda ve gençliğinde çok iyi bir eğitim almıştır. Mahalle mektebinde başlayan eğitimi, Şeyhülislam Hamit Efendi Medresesi’nde devam etti. Ardından Osmanlı’da saraya özgü bir eğitim kurumu olan Enderun’a devam etti.

Evliya Çelebi, eğitim alanında sadece okuldan aldığı derslerle yetinmemiştir. O aynı zamanda özel hocalardan Kur’an- Kerim, Arapça, Güzel Yazı, Musiki, beden eğitimi ve yabancı dil dersleri aldı.

Evliya Çelebi, aynı zamanda sadece Kuran-i Kerim eğitimi almakla yetinmemiş bu kutsal kitabımızı ezberleyerek hafız da olmuştur. Öğrenimi bitiren seyyah Evliya Çelebi sarayda görev almaya başlamıştır. O dönemde almış olduğu görevler neticesinde padişah ve devletin ileri gelenlerinin beğenisi kazanmayı başarmıştır. Bu sebeple çok yüksek görevlere getirilmesi düşünüldü; ancak o tüm dünyaca tanınan bir seyyah oldu.

“Evliya Çelebi” Edebiyatımızdaki Yeri

Her ne kadar Evliya Çelebi için yüksek görevler düşünülse de onun düşüncesi farklıydı. O çok küçük yaşlarda itibaren yen yerleri görmeyi ve yeni insanları tanımayı istiyordu. Bu yüzden de sarayda çok fazla kaldı.

Evliya Çelebi kendisinin nakletmiş olduğu bir rüya göre meşhur gezilerine başladı. Gördüğü ise şu şekilde nakleder, Ahi Çelebi camiindedir ve orada müthiş bir cemaat vardır. O esnada orada Peygamberimiz Hz. Muhammed (SAV) görür. Halifeleri ve ashabı da orada hazır bulunmaktadır.

Efendimizin yanına giden çelebi “Şefaat ya Resulallah” diyeceğine, “Seyahat ya Resulallah” der. Böylece, tam 70 yaşına kadar sürecek olan ve yeri geldiğinde çeşitli tehlike, sıkıntı ve hadiselerle karşılaşmasına rağmen vazgeçmeyeceği seyahati başlar. İşte Evliya Çelebi’nin de edebiyatımız ve tarihimiz için önemi de buradan gelir. Çünkü Evliya Çelebi o dönemde Osmanlı imparatorluğunun hâkimiyeti altında olan toprakların hemen hepsini gezmiştir. Gezdiği yerdeki hem coğrafi özellikleri hem de kültürel özellikleri en ince detayına kadar anlatmıştır.

“Evliya Çelebi” Eserleri

Evliya Çelebi’nin tek eseri seyahatnamesidir. Bu eser, sadece bizim için değil tüm dünya kültürü açısından da çok önemli bir eserdir. Çünkü o bu eserinde bütün gezmiş görmüş olduğu diyarlar hakkında oldukça önemli bilgiler vermiştir. Bu anlamda seyahatname Türk kültür tarihi ve gezi edebiyatı açısından son derece önemli kaynak bir eserdir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz