Dede Korkut Hikayeleri Özeti

dede korkut

Dede Korkut Hikayeleri Özeti, kahramanlık içerikli halk hikayeleridir.  Kam Gan Oğlu Han Bayındır’ ın beyliğinde geçen ve benzer kahramanlar etrafında dönen 12 hikayeden oluşmaktadır.  Bu hikayelerin bir kısmı Türkmenlerin kendi içinde yaşadıkları çatışma ve kavgaları konu alırken, büyük çoğunluğunda düşmanlarla yapılan savaşlar anlatılır.

Dede Korkut Hikayeleri’ nden anlaşılacağı gibi Dede Korkut, evliya ve bilge bir zattır. Hikayelerde genellikle karşımıza metinlerin sonunu bağlayan ve insanlara güzel mesajlar vermeye çalışan eren olarak çıkar. Ancak kimi hikayelerde de zor durumda kendisine başvurulan, zor bir iş için kendisinden yardım istenen bilge olarak da bulunmaktadır.

Dede Korkut Hikayeleri, konuşma metinlerinde nazım; olayların anlatıldığı satırlarda nesir türü ile yazılmıştır. Dönemden kalan yegane eserler arasında yer aldığı için oldukça değerlidir.

Dede Korkut Hikayeleri Özeti

Dede Korkut Hikayeleri’ nde 12 ayrı hikaye,  aslında birbiri ile ilişkili kahramanlar bağlamında anlatılmaktadır. Bu hikayelerin her birinde bir ya da birden fazla kahramanlık içerikli öyküler, sürükleyici bir üslupla dile getirilmektedir.

Kitabın birinci hikayesi  Dirse Han Oğlu Boğaç Han’ ın Hikayesi’ dir. Bu hikaye, Kam Gan oğlu Han Bayırdır’ ın yılda bir sefer verdiği ziyarette evladı olmayanları ‘lanetlenmiş’ olarak lanse edip, onları kara çadıra oturtmak istemesi ile başlar. Evladı olmayanlardan Dirse Han, böyle bir ayrımcılığa çok üzülerek Allah’ a kendisine bir çocuk vermesi için yalvarır. Bunun üzerine çocuğu olması için eşinin dediklerini yapar ve sonunda bir oğlu dünyaya gelir. Dirse Han’ ın oğluna 15 yaşındayken bir boğa karşısında gösterilen kahramanlıkla Dede Korkut tarafından Boğaç adı konulur.

Hikayenin devamında Boğaç Han’ ın kendisine beylik verilmesine haset eden kırk yiğidin, onu babasına öldürtmek için kurdukları hain plandan ve bu planlar ekseninde gerçekleşen kahramanlık öykülerinden bahsedilir.

İkinci hikaye olan Salur Kazan’ ın Evinin Yağmalanması Hikayesi’ nde birinci hikayeden tanıdığımız ve olayların geçtiği Türkmen boyunun Han’ı Bayındır’ ın güveysi Salur Kazan beyleri ile birlikte ava gittikleri sırada otağı Şöklü Melik tarafından yağmalanır. Bu yağma sırasında Salur Kazan’ ın koyunlarını Karacık Çoban korumuştur.  Hikayenin devamında  Salur Kazan’ ın Karacık Çoban ile birlikte Şöklü Melik’ ten intikam alması anlatılır.

Kam Büre Bey Bamsı Beyrek Hikayesi’ nde ise Bamsı Beyrek’ in yiğitlik öyküsü dile getirilir. Bir gün İç ve Dış Oğuzlar’ ı Bayındır Han’ ın sohbetinde bir araya gelir. Bu toplantıda bir oğlu olmadığı için üzülen Büre Bey için beylerin dua etmesiyle Büre Bey’ in bir oğlu dünyaya gelir. Toplantıda Bican Bey’ de beylerden bir kızı olması için dua ister. Onun da duaları kabul olur. Büre ve Bican Bey’ in evlatları beşik kertmesi yapılır. 

Hikaye, Büre Bey’in oğlunun Bamsı Beyrek adını almak için gösterdiği kahramanlık öyküsü, Bican Bey’ in kızı Bani Çiçek ile karşılaşmasını, Dede Korkut’ un Bani Çiçek’ i deli abisinden istemek için gösterdiği mücadeleyi,  daha önceden Bican Bey’ den kızını kendisine verme sözünü alan Bayburt Hisarı Beyi’ nin Bani Çiçek’ i kaçırması üzerine tırmanan olayları anlatılır.

Dede Korkut Hikayeleri’ nin diğer hikayeleri de benzer şekilde Türkmenlerin kendi içlerinde ya da kafirlerle yaşadıkları mücadeleleri dile getirir. Akıcı bir üslupla anlatılan hikayelerde Dede korkut, genellikle hikayenin sonunda bağlayıcı olarak karşımıza çıkar ve bu dünya hayatının gelip geçici olduğu ekseninde anlamlı mesajlar verir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz